مارگارت ماهلر

۵ دقیقه در رابطه با مارگارت ماهلر بخوانیم.

مارگارت ماهلر پزشکی مجارستانی بود که به روانشناسی کودک علاقه‌مند شد و اختلال روانپریشی همزیستی را بیان کرد.

نظریه‌ ماهلر به نام نظریه‌ی جدایی-تفرد مشهور است و شامل مراحل زیر است:

۱- مرحله درخودماندگی بهنجار (۰-۲ ماهگی):

• در این مرحله نوزاد بر حالت فیزیولوژیکی درون خود تمرکز می‌کند. نصف روز را می خوابد و نصف دیگر را بیدار است.
• این مرحله به نظر می‌رسد مانند پوسته‌ای است که کودک را از محیط بیرون محافظت می‌کند.
• این مرحله را مرحله بدون‌شی می‌گویند.
• کودک در، درخودشیفتگی کامل به سر می‌برد. (خودمحوری)

۲- همزیستی بهنجار (۲-۵ ماهگی):

• در این مرحله کودک خود را با مادر یکی می‌داند.
• کودک به محرک‌های بیرونی یشتر پاسخ می‌دهد اما تحت تاثیر این خطاست که او و مادرش یکی هستند.
• اولین علامت نشان‌دهنده‌ی لذت بردن کودک از احساسات بیرونی، لبخند اجتماعی کودک است.

نکته: حس همزیستی لذت‌بخش و وحدت آفرین بین کودک و مادرش باعث ایجاد احساسی در نوزاد می‌شود که به آن لنگر ایمن می‌گویند.

۳- تمایز یا تفکیک (۵-۱۰ ماهگی):

• مرحله‌ی جدایی یا فردیت است که کودک از نظر روانشناختی از مادر جدا می‌شود.
• ماهلر می‌گوید کودک دراین مرحله مانند جوجه‌ای است که سر از تخم درآورده و دنیا را می‌نگرد.
• نوزاد سر از تخم درآورده، مادر را تعقیب می‌کند، حرکات مادر برایش مهم هستند. این رفتار را شیوه‌های بازرسی می‌نامند و ترس از غریبه‌ها و اضطراب جدایی در این مرحله شکل می‌گیرد.

۴- مرحله تمرین (۱۰-۱۸ ماهگی):

• کودک بدن خود را از مادر تفکیک می‌کند. (یعنی از حالت جسمانی با مادر فاصله پیدا می‌کند.)
• کوک شروع به حرکت می‌کند و تا حدی از مادر فاصله پیدا می‌کند اما مادر برایش نقطه‌ی اتکایی در خانه است.
• این مرحله را تمرین کردن اولیه می‌گویند. ( چون کودک دارد مستقل بودن و جدایی را تمرین می‌کند)
• در ادامه‌ی این مرحله که مرحله‌ی تمرین کردن نام دارد، نوزاد دنیای بیرون را با شور و شوق جسورانه‌ای پی می‌گیرد و اغلب به نظر می‌رسد کودک نسبت به حضور مادر بی‌اعتنا است.

۵- مرحله تمایل به دوستی‌ها (۱۸-۲۴ ماهگی):

• کودک دوست دارد خود و مادرش را از نظر جسمانی و روانی کنار هم دوباره ببیند. این مرحله را نزدیک‌خواهی هم می‌گویند.
• کودک می‌فهد که به مادر نیاز ندارد اما همچنان به‌شدت خود را نیازمند آغوش گرم مادر احساس می‌کند.
• در این مرحله کودک رفتارهای متناقضی دارد و نمی‌داند چه می‌خواهد و به هر خواسته‌ی والدین نه می‌گوید.

نکته: ثبات شی ماهلر (منظور آبژه است) با ثبات شی پیاژه فرق می‌کند. هم به لحاظ معنا و هم به لحاظ سن بروز.

۶- ثبات شی (۲-۵ سالگی):

• کودک در این مرحله توانایی تحمل جدایی جسمای از مادر را پیدا می‌کند.
• برای اینکه کودک به این مرحله برسد هم باید به پایداری شی پیاژه رسیده باش و هم باید اعتماد اساسی اریکسون را درک کرده باشد.

نکته: کودک فرآیند درونی‌سازی مادر (ثبات شی از دیدگاه ماهلر) را از طریق بازی وانمود سازی انجام می‌دهد.

ماهلر به بررسی روابط مادر و فرزند می‌پردازد.

نظریه ها و مطالب روانشناسی بیشتر را در اینجا ببینید.