آموزش هم‌خانواده – طرح درس

مدت مطالعه: ۵ دقیقه

معرفی طرح درس

نام طرح درس: آموزش هم‌خانواده
کتاب مربوطه: فارسی سوم دبستان / درس سوم
تعداد: ۲۵ نفر

مقدمه

تو تابستون که داشتیم طرح درس واسه درسای مختلف پایه سوم ابتدایی می‌نوشتیم، وقتی به درسی رسیدیم که بحث کلیش آموزش هم‌خانواده‌ها بود، یاد کتاب الگوهای تدریس افتادم،یکی از الگوهای تدریس روش پردازش اطلاعات بود که توی یکی از شاخه‌های اون، بچه‌ها با اطلاعات مختلفی که مواجه می‌شدن با توجه به پیش‌سازمانده‌ها و چیزایی که قبلا دیده بودن… می‌تونستن اطلاعاتی که وجود داره رو توی ذهنشون سازماندهی کنن و خودشون ارتباط بینشون رو پیدا کنن و …پیشنهاد درست کردن یه بازی رو دادم که توش بچه‌ها خودشون بتونن هم‌خانواده رو پیدا کنن و با اطلاعات قبلیشون و … ارتباط بینشون که همون حروف مشترک باشه دربیارن.

معرفی بازی

حدود ۲۰ تا گروه هم‌خانواده پیدا کردیم و برای هر گروه حداقل سه هم‌خانواده نوشتیم. مثلا: عالم، علم، معلم، علوم / مسجد، مساجد، سجاد، سجود، سجده / دقیق، دقّت، دقایق و …هرکدوم از کلمات رو روی برگه‌های کوچیک پرینت گرفتیم و لمینیت کردیم تا به کارتای بازی تبدیل بشن.مرحله بعد دسته‌بندی کارتای بازی بود؛ به این صورت که کارتای ۴ گروه از هم‌خانواده‌ها رو به عنوان یه دسته‌ی بازی کنار هم گذاشتیم و به صورت یه دسته‌ی قاطی از کارت‌ها به هم وصل کردیم. حالا ۵ دسته کارت هم‌خانواده داشتیم که آماده بودن واسه اکتشاف بچه‌ها…

اجرا طرح درس هم‌خانواده

روزای یک‌شنبه این مدلیه که دوتا تک زنگ فارسی/ زبان داریم. مدل اجرای کلاسمون اینه که بچه‌ها رو به دوتا گروه تقسیم می‌کنیم و نصفی میرن کلاس زبان و نصفی می‌مونن واسه فارسی و زنگ بعد جابه‌جا می‌شن. یه نفر از بچه‌ها غایب بود و تو هر ساعت ۱۲ تا از بچه‌ها بودن. از بچه‌ها خواستم میزای کلاس رو به کنارا بفرستن و یه حلقه تشکیل بدیم و رو زمین بشینیم. بهشون گفتم قراره بازی کنیم و باید به گروه‌های دونفره تبدیل بشیم و بعد دست همرو بگیریم و گرد بشینیم.

بعد از جابه‌جایی میزها و جارو و تی کشیدن توسط بچه‌ها، رفتیم که بازیمون رو شروع کنیم. گرد نشستیم. کارتارو بهشون معرفی کردم و بهشون گفتم بازیشون اینه که رابطه‌ی بین کارتارو کشف کنن و تنها قانون بازی اینه که هرگروه «فقط چهاردسته» کارتی داشته باشن که تو هرگروه یه رابطه‌ای بین کارتا باشه… بچه‌ها ذوق زده بودن و سعی می‌کردن کارتارو دسته‌بندی کنن، میشد پنج دسته، دو دسته و … چهاردسته‌ای‌ها بعضا اشتباه بود.

گفتم یه راهنمایی می‌کنم. همه ساکت شدن. گفتم کارتای هرگروه یه سری حروف مشترک داره.این راهنمایی به قدری کمک کرد که تقریبا همشون تونستن هم‌خانواده‌ها رو پیدا کنن. البته بعضیاشون با کمک بقیه‌ی دوستاشون که سرعت بیشتری داشتن… همه رو چک کردم و همه درست بودن…

مرحله غول

گفتم قراره غول بازی رو پیدا کنیم. هر گروه کارت سه تا حرف مشترک داره که باید پیدا بشه… بهشون کاغذ سفید دادم تا سه تا حرف هر گروه رو بنویسن… واسه این مورد مثال «معلم، علم، عالم و ریشه ع ل م» رو زدم و خواستم به ترتیب حروف هم توجه کنن و واسشون مثال «عمل، عامل، معمول، تعامل» رو زدم. اسم علمی کارایی که کردیم هم بهشون گفتم و می‌دونستن این به اصطلاح «غول» همون «حروف ریشه هم‌خانواده» ست.بازی دوباره شروع شد.همه در حال تکاپو بودن و بالاخره غول بازی هم بعد از چند آزمون و خطا پیدا شد…کلاس حدودا یه ساعت بود و تقریبا همه‌ی این یک ساعت بچه مشغول آزمون و خطا و کشف بودن و گروه‌ها به هم کمک می‌کردن…

بالاخره وقت جابه‌جایی شد و با گروه دوم هم بازی کردیم. این گروه سریع‌تر از گروه قبل اکتشاف خودش رو انجام داد و نهایتا کار به جایی رسید که کارتای جدید واسشون می‌آوردم و کارتای گروه‌ها رو با هم جابه‌جا می‌کردم….

امیدوارم بتونیم با بازی‌های مختلف و متنوع دیگه به دنیای اکتشاف بچه‌ها راه پیدا کنیم.

فعالیت تکمیلی طرح درس هم‌خانواده

به عنوان تکلیف یه روز بچه‌ها، چندتا مجله برداشتیم و چندتا مطلب پیدا کردیم و بریدیم. مطالب کوتاه و تیکه تیکه بودن و به هم ربطی نداشتن… هرکدوم از مطالب رو به یه تیکه کاغذ رنگی وصل کردم و به هرکدوم یدونه دادم. قرار شد واسه فردا از توی مجله حداقل ۳ تا کلمه پیدا کنن و هم‌خانواده‌هاش رو از خودشون بنویسن و بیارن و همه‌ی این کاغذای رنگی رو روی برد کنار هم وصل کنیم تا نتیجه‌ی کار همو کنار هم ببینیم.