۳ دقیقه دربارهٔ “عشق به خود، عشق به خدا” بخوانیم.
عشق به خود
اینکه می‌گویند عشق به خود مغایر عشق به دیگران است، سفسطه‌ای بیش نیست. اگر این فضیلت است که همسایه‌ام را مانند یک انسان دوست بدارم، این هم باید فضیلت باشد، نه زشتکاری، که خود را دوست داشته‌باشم، چرا که من هم انسانم.
نه تنها دیگران، بلکه خود ما «هدف» احساس‌ها و رویه‌های خودمان قرار می‌گیریم؛ رویه ما نسبت به دیگران و نسبت به خودمان، نه تنها متباین نیستند، بلکه اساسا پیوند دهنده‌اند. توجه به مسئله مورد بحث این معنی را می‌رساند که: عشق به دیگران و عشق به خود با هم مغایرت ندارد.
عشق واقعی یک «تأثر» به معنی تحت تأثیر دیگران قرار گرفتن نیست، بلکه کوشش فعال برای بسط خوشبختی معشوق است که از استعداد ما برای عشق ورزیدن سرچشمه می‌گیرد.
جنبهٔ مثبت عشق به سوی معشوق میل می‌کند، معشوقی که تجسمی از صفات واقعی انسانی است. عشق به دیگری به ناچار، متضمن عشق به انسانیت است.
مسئلهٔ عشق به خود به بهترین نوعی در این گفتار مایستر اکهارت خلاصه شده‌است: «اگر تو خود را دوست داری، دیگران را نیز مانند خودت دوست داری. تا وقتی که دیگری را کمتر از خودت دوست داری در دوست داشتن خودت هم موفقیت واقعی کسب نکرده‌ای، ولی اگر خودت و همه را به یک اندازه دوست بداری، آنگاه همگی را به منزله یک شخص دوست خواهی داشت و آن هم خداست هم انسان. بنابراین آن کسی درستکار و بزرگ است که، ضمن دوست داشتن خود، همه را به تساوی دوست بدارد.
عشق به خدا
برای او (انسان واقعا متدین)، عشق به خدا، یعنی اشتیاق به کسب توانایی کامل برای دوست داشتن، اشتیاق کامل برای تحقق بخشیدن چیزهایی در نفس خود که “خدا” مظهر آن‌هاست.
در نظام‌های دینی جهان غرب، عشق به خدا اساسا با اعتقاد به وجود خدا، اعتقاد به عدالت الهی و عشق الهی یکی است. عشق به خدا ضرورتا یک تجربهٔ فکری است. در ادیان شرقی و عرفان عشق به خدا یک تجربه احساسی شدید از وحدت است که بطوری ناگسستنی با ابراز این عشق در همهٔ اعمال زندگی بستگی دارد.
عشق به خدا نمی‌تواند از عشق نسبت به پدر و مادر جدا باشد. اگر شخص خود را از دلبستگی دردمندانه به مادر، خانواده، و ملت جدا نسازد، اگر همان بستگی بچگانه را نسبت به پدر یا هرقدرت دیگر کیفر و پاداش‌دهنده حفظ کند، هرگز نمی‌تواند به عشق کاملتری که عشق به خداست برسد. آنگاه دین او همان دین مراحل اولیه است، که در آن‌ها خدا یا مادری حمایت‌کننده است یا پدری پاداش و کیفردهنده.
خلاصه‌های کتاب هنر عشق ورزیدن در سایت در دسترس است.
