۸ دقیقه در رابطه با سیستم آموزشی والدورف بخوانیم.
در رابطه با مدارس والدورف بیشتر بدانیم:
از پرسش‌هایی که برای آموزگاران مدارس والدورف مطرح می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چگونه به یک کودک کمک کنیم تا به عالی ترین شکل ممکن ، توانایی‌های خود را بروز دهد؟
- چگونه علاقه و شور و اشتیاق به آموختن را در وجود کودک بیدار کنیم که همراه با خودآگاهی سالم ، علاقه و توجه به دنیای پیرامون خود (من جمله انسان های دیگر و احترام به جهان) باشد؟
- با چه روش‌هایی می‌توان راه‌های دستیابی به معنای زندگی را برای کودکان هموار و تسهیل کرد؟
- آموزگاران در مدارس والدورف سعی بر این دارند و خود را متعهد می‌دانند تا شوقی درونی برای یادگیری را در وجود کودکان بیدار کنند. با بیداری این شوق درونی دیگر نیازی به آزمون های رقابتی ، نمره دادن، و جایزه برای رفتار مناسب در کلاس، برای مشتاق کردن کودکان به درس خواندم نخواهد بود.
- برنامه درسی در این روش به گونه ای تنظیم شده است که به نیازهای کودکان در سه دوره‌ی رشد پاسخ دهد:
- تولد تا ۶ سالگی
- سن ۷ تا ۱۴ سالگی
- سن ۱۵ تا ۱۸ سالگی
مهدکودک و پیش دبستانی در مدارس والدورف
ساختن محیطی گرم و صمیمانه برای کودکان که توام با ایجاد حس امنیت در کودکان باشد، نخستین کاری است که آموزگاران این گروه سنی انجام می‌دهند.
آموزگاران در چنین محیطی با دو شیوه‌ی اصلی به نیازهای رشد کودکان پاسخ می دهد:
۱. ترتیب دادن کارهایی همچون نقاشی کردن، باغبانی، ساختن کاردستی و … که کودکان به سادگی می‌توانند آن ها را تقلید کنند. این فعالیت ها بسته به تغییر چهره‌ی طبیعت و جشن‌ها و مناسبت‌های هرفصل تغییر می‌کند.
۲. پرورش دادن قدرت تخیل کودکان بر اساس سن آن ها: آموزگاران این کار را با گفتن قصه و ایجاد فضایی برای بازی‌های آزاد انجام می‌دهند. قصه ها با دقت بسیار انتخاب می‌شوند و بازی های تخیلی هم به صورتی اجرا می‌شوند که کودکان سناریوهایی که خودشان می‌سازند را بازی می‌کنند.اینگونه بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا زندگی را از نمودهای گوناگون و به شکل عمیق‌تر تجربه کنند.
کودکان مواد طبیعی (من جمله چوب، پنبه، ابریشم، صدف، سنگ و دیگر ابزار طبیعی ) را جمع‌آوری می‌کنند، از آن ها در بازی های خود و هم چنین برای زیبا کردن اتاق ها از آن ها استفاده می‌کنند.
تکرار و ترتیب، یکپارچگی حس‌ها ، هماهنگی بین چشم ها و دست ها، تجربه زیبایی های زبان و دیگر مهارت های لازم برای شکل گرفتن پایه های رشد تحصیلی در مهدکودک پرورش داده می‌شود.
در چنین فضای نشأت گرفته از طبیعت ، دوست داشتنی و خلاق ، کودکان با فعالیت ها و ساختاری روبرو هستند که به آن ها کمک می‌کند برای ورود به مدرسه آماده شوند.
دبستان در مدرسه والدورف
در این دوره به توانایی کودکان بر درک مفاهیم انتزاعی‌تر توجه می‌شود. مفاهیم و کارهایی مانند نوشتن، خواندن و حساب کردن. اما علاوه بر بدست آوردن دانش، شیوه ای که این دانش به کودک ارائه می‌شود، بر اساس خلاقیت آموزگار، بسیار مهم است.
در این جا آموزگاران نقش سازندگان دانش را بر عهده می‌گیرند. آنها موضوعات آموزشی را با خلاقیت خود می‌پرورانند و بستری مناسب را برای کودکان فراهم می‌کنند تا کودک برای پاسخ به نیاز درونی خود بتواند با دنیای بیرونی ارتباط برقرار کند.
در مدارس والدورف نقشی با عنوان “آموزگار کلاس” وجود دارد که به نیاز کودکان برای برخورداری از یک مرجع در کلاس را پاسخ می دهد. آموزگار کلاس مسئول کلاس خواهد بود و در تمام ۸ سال دوران دبستان دانش اموزان را همراهی خواهد کرد. با اینکه آموزگار کلاس تنها معلم کودکان در دوران دبستان نخواهد بود اما او راهنمای کودکان در سال های دبستان است و بسیاری از موضوع های آموزشی را به آن ها می آموزند.
در این دوران کودکان در انواع فعالیت های فرهنگی شرکت می‌کنند تا توانایی تخیل خود را پرورش دهند . فعالیت‌هایی همچون نقاشی کردن ، طراحی، شعر خوانی، تئاتر ، آواز خوانی و ساز و …
در تمام این دوران وظیفه ی اصلی آموزگار، کار کردن با دانش آموزانش همچون هنرمندی با نیروی تخیل قوی میباشد.
علاوه بر کارهای هنری و مهارت های دستی، آموزگار باید موضوع های به ظاهر غیرهنری را با به کارگیری تخیل و از راه های هنرمندانه به دانش‌آموزان بیاموزد.
آموزگار پیش از هرچیز ، احساس کودکان هفت تا چهارده ساله را جذب می‌کند.
احساس کودک باید زمینه ساز بروز استعدادهای او در فراگیری علوم در دوره‌های آینده تحصیلیش شود.
برای رسیدن به این هدف، همه وجود یک مدرسه والدورف، از چیدمان کلاس ها تا شیوه ای که یک شعر خوانده می‌شود ، از خودکاری که یک دانش آموز برای نوشتن استفاده می‌کند تا تمرین هایی که در ورزش ژیمناستیک انجام می شود، بر اساس دو ملاک تنظیم می‌شود :
فعالیت ها و درس ها باید ۱.کاربردی ۲. زیبا باشند.
کاربردی و زیبا بودن تأثیر شگفت انگیزی بر نیروها و احساس درونی و بیرونی کودک برجا میگذارد.
دبیرستان در مدارس والدورف
از کلاس نهم تا دوازدهم ، نقش تازه ای در ذهن دانش آموز پدیدار می‌شود ، «نقشی آرمانی از یک بزرگسال»
اندیشیدن، خودداری و متانت، فکر و خیال بسیار، ملاحظه کاری، خوش قلبی، راست گویی، از ویژگی های مورد علاقه نوجوانان می باشد.
در این دوران و پس از آن ، نوجوان انتظار دارد این ویژگی ها با در آموزگارانش ببیند. او دیگر حاضر نیست مرجعی را بدون داشتن آگاهی بپذیرد، بنابراین به دنبال آموزگارانی است که الهام بخش او باشند و شایستگی تقلید کردن را داشته باشند.
در این دوران دانش‌آموزان به دنبال آموزگارانی با تخصص‌ها و مهارت‌های خاص می‌باشند. و به همین ترتیب و بر اساس ویژگی‌های شخصی و استعدادهایشان به سوی افراد و زمینه‌های مشخص مطالعه ، کشیده می‌شوند. و با ایجاد نظم و ترتیب لازم در کار برروی موضوعات مختلف، بینشی را که برای درک ارتباط بین موضوعات و علوم مختلف وجود دارد را درخودش پرورش می‌دهد.
مدارس والدورف در جهان
سیستم آموزشی متحول والدورف در شرایط متفاوت فرهنگی واجتماعی قابل پیاده کردن میباشد. به همین دلیل است که در شرایط سخت اجتماعی برزیل مدارس والدورف فعالیت می کنند ، حتی در آفریقای جنوبی با وجود مشکلات نژادی مدارس والدورف تنها مدارسی هستند که نژاد سیاه و سفید در کنار هم درس می خوانند.
طبق آماری که در سال ۲۰۰۷ داد شده . در سراسر دنیا ۹۵۸ مدرسه والدورف در حال فعالیت هستند، که ۶۶۵ عدد آن در اروپا قرار دارند که بیشتر آنها یعنی ۲۰۶ عدد در آلمان می باشند و بعد از آن ۱۳۴ مدرسه در ایالات متحده فعالند، در رده سوم هلند با ۹۴ مدرسه قرار دارد . هر ساله حدودا ۲۰ مدرسه به مدارس قدیمی اضافه می شوند ودر دنیا بیشترین آمار را مدارس والدورف دارند که بدون وابستگی به دولت وکلیسا وفقط با سرمایه های خصوصی مشغول به کار می باشند.
ضمناً در آلمان ۵۰۰ مهد کودک والدورف هم فعال هستند باید اضافه کنم این مدارس هیچکدام به یکدیگر وابستگی ندارند ولی آنها سعی می کنند طی سمینارهائی با هم مبادله فکری داشته باشند . در آلمان مدارس والدورف برای فراهم کردن امکان ادامه تحصیلات عالی محصلین، آنها را در سال سیزدهم برای ورود به دانشگاه آماده می کنند و ضمنا از سال دوازدهم به دانش آموزان نمره داده می شود تا مدرک دیپلم آنها از نظر سیستم دولتی قابل قبول باشد.
بخشی های بعدی این نوشته را در اینجا بخوانید.
