مدت مطالعه: ۳ دقیقه
درباره خانم کارول دوک
کتاب طرز فکر از دکتر کارول دِوِک، استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد، است. «دکتر کارول دوک، به عنوان یکی از برجسته ترین محققان در زمینه های شخصیت، روان شناسی اجتماعی و روان شناسی رشد در نظر گرفته می شود. او استاد روان شناسی ویلیام بی رستنفورد در دانشگاه کلمبیا بوده است و در حال حاضر استاد روان شناسی لوئیس و ویرجینیا ایتون در دانشگاه استنفورد و عضو آکادمی علوم و هنر آمریکا است. کتاب علمی او «نظریه‌های خویشتن، نقش آنها در انگیزش، شخصیت و توسعه»، توسط سازمان همیاری آموزشی جهان، به عنوان کتاب برگزیده سال انتخاب شد».
این کتاب روانشناسی نوین موفقیت شامل هشت فصل است که توسط نشر نوین با ترجمه شهلا ثریاصفت به چاپ رسیده است:
- فصل ۱) طرز فکر
- فصل۲) درون طرز فکر
- فصل۳) حقیقت توانایی و دستاورد
- فصل۴) ورزش ها: طرز فکر یک قهرمان
- فصل۵) کسب و کار: طرز فکر و رهبری
- فصل۶) روابط: طرز فکرها در روابط عاشقانه
- فصل۷) والدین، معلمان و مربیان: طرز فکرها از کجا می آیند؟
- فصل۸) تغییر طرز فکرها
درون طرز فکرها – کتاب طرز فکر
در فصل اول نویسنده به این موضوع می پردازد که چگونه طرز فکر ما، باورها و رفتارهای ما را می سازد و آن را به دو دسته ی طرز فکر ثابت و طرز فکر رشد تقسیم می کند. کسانی که طرز فکر ثابت دارند درصدد اثبات خودشان به دیگران و نگران قضاوت های آنان هستند چون فکر می کنند که هوش افراد ثابت و غیر قابل پرورش است. اما افراد با طرز فکر رشد به دنبال یادگیری و چالش برای ارتقای هوششان هستند و از چالش و حل معماهای سخت استقبال می کنند.
در ابتدای فصل دوم به بررسی توانایی می پردازد و مانند طرز فکر آن را به دو دسته توانایی ثابت و توانایی رشد تقسیم می کند. کسانی که طرز فکر ثابت دارند و فکر می کنند تواناییشان ثابت و غیر قابل تغییر است، اگر در یک امتحان شکست بخورند بسیار ناراحت و سرخورده می شوند. اگر به این افراد پازل هایی با سطح سختی مختلفی بدهند، آن ها پازل های آسان و ساده را انتخاب می کنند که مطمئن اند در آن پیروز و موفق می شوند. اما افرادی که فکر می کنند توانایی و هوششان قابل پرورش یافتن است، به دنبال چالش و حل معماهای سخت تر و پیچیده تر هستند. آن ها موفقیت را در رشد و یادگیری می بینند و به دنبال کارهای آسان و بدون چالش نیستند.
معنای شکست برای این دو دسته افراد هم متفاوت است. افراد با طرز فکر ثابت با نتیجه ی یک امتحان خودشان را قضاوت می کنند و صرفا به صورت نقطه ای به آن نگاه می کنند به این معنی که روند برای آن ها اهمیتی ندارد پس تلاش را هم امری بیهوده می پندارند و اگر در لحظه ناموفق باشند تصور می کنند که در آن کار هرگز موفق نمی شوند پس وقتشان را برای تلاش بیشتر هم نمی گذارند. امکان افسردگی برای هر دو دسته وجود دارد با این تفاوت که افراد با طرز فکر رشد تلاششان را بیشتر می کنند و بیشتر کار می کنند برعکس افراد با طرز فکر ثابت که برای مدتی همه چیز را رها می کنند. در ادامه خانم دوک به سوالاتی درباره ارتباط طرز فکر و اعتماد به نفس، درصد وجود این دو طرز فکر در انسان و لزوم تغییر دادن یا ندادن طرز فکر پاسخ می دهد.
خطر تعریف و تمجید
در بخشی از کتاب به خطر تمجید و ستایش و عناوین مثبت اشاره می کند. یک پژوهش مطالعاتی با حدود صد دانش آموز که در سنین نوجوانی بودند صورت گرفت. به آن ها ده مسئله نسبتا دشوار آزمون IQ غیر کلامی دادند که اکثرا عملکرد خوبی در این آزمون داشتند. پس از امتحان از آن ها تعریف و تمجید کردند. بعضی از آن ها را به خاطر توانایی هایشان تحسین کردند که نمره ی خوبی گرفته اند و در این زمینه باهوش هستند. برخی دیگر از دانش آموزان را به خاطر تلاشششان ستودند که نمره ی خوبی گرفته اند و حتما بسیار تلاش کرده اند. هر دو گروه در ابتدای کار مشابه هم بودند اما بعد از تعریف و تمجید ها عملکردشان متفاوت شد و همانطور که انتظار می رفت گروه اول که به خاطر توانایی و هوششان مورد تعریف و تمجید قرار گرفتند، به سمت طرز فکر ثابت سوق داده شدند و بعد از آن از انجام کارها و مسائل چالشی خودداری می کردند و اذعان می کردند که برایشان لذت بخش نیست. برعکس گروه دوم که تلاششان تحسین شد، آن ها به دنبال سوالات و مسائل سخت تر بودند و دلیل شکست را تلاش کم می دانستند نه هوش و توانایی پایین. هم چنین القاب منفی و کلیشه ها مثل کلیشه های جنسیتی تاثیر بیشتری روی افراد با طرز فکر ثابت دارد.
مدرسه و خانواده – کتاب طرز فکر
دو مکان بسیار مهم برای پرورش کودکان یعنی مدرسه و خانواده تاثیر بسیار زیادی در شکل گیری طرز فکر کودکان دارد. در فصل هفتم اختصاصا به این موضوع پرداخته است. به عنوان یک معلم یا والد باید تلاش کودکان را مورد ستایش قرار داد. برای یک معلم راحت است که بگوید این دانش آموز بی استعداد است، وقتم را برای آن هدر نمی دهم. بسیاری از معلمان عدم توانایی خود را پشت این جمله پنهان می کنند.
خواندن این کتاب به شما کمک می کند که مسایل و اتفاقاتی که برایتان پیش می آید را از زاویه دید متفاوتی ببینند و با داشتن طرز فکر رشد، از شکست نترسید و همیشه خودتان را در مسیر رشد و یادگیری قرار دهید. تغییر طرز یک شبه یا صرف خواندن این کتاب اتفاق نمی افتد بلکه نیاز به تمرین و ممارست دارد.
در بخش معرفی کتاب سایت تسهیلگر می‌توانید با سایر کتاب‌ها آشنا شوید.
