مدارس ژاپنی (۱) – کتاب آموزش قلب‌ها و اندیشه‌ها

۵ دقیقه در رابطه با مدارس ژاپنی از کتاب آموزش قلب‌ها و اندیشه‌ها بخوانیم.

چهار بنیان نظام مند در آموزش و پرورش ژاپن که در مدارس ژاپنی وجود دارد به شرح ذیل است:

• نظام چرخش رهبری گروهی
• نقش بچه ها در شکل گیری قواعد و معیارها
• حضور کمرنگ معلم در شکل اقتدارگرانه خود
• اندیشه و تعمق بچه ها روی چگونگی رفتارهای خودشان

در نظام توبان، هر بچه ای یک رهبر است

در کلاس های ژاپنی، رهبر شدن یک حق ویژه نیست که نصیب قلیلی از رفتار خوش رفتار شود بلکه یک مسئولیت و قاعده ای است که شامل همه افراد می شود. در کلیه کلاس های اول و تقریبا همه پیش دبستانی ها، به مبصرهای چرخشی روزانه ، که در کار رهبری و اداره کلاس با معلم ها شراکت دارند ، توبان می گویند. عموما همه بچه ها نیز به نوبه خود، یک توبان می شوند، البته نه به خاطر رفتار خوبشان ، بلکه از آن رو که عضو کلاس هستند. مبصر ها که معمولا یک دختر و یک پسر هستند به کمک یکدیگر و قبل از آمدن معلم به کلاس و نیز پیش از شروع هر درس بچه ها را ساکت می کنند، به علاوه غالبا جلسات روزانه را اداره کرده و به ارزیابی رفتار شاگردان هم می پردازند و در رفع مشاجرات و مشکلاتی که معمولا پیش می آید کلاس را سامان می دهند. در حقیقت مبصرهای کلاس و نه آموزگاران، بسیاری از کارهای زندگی کلاسی را انجام می دهند و آموزگاران را آزاد می گذارند تا به وظیفه تدریس خود برسند. بچه ها به نظام توبان علاقه آشکاری دارند.

بچه ها به شکل گیری قواعد کلاس در باب خود گردانی کمک می کنند

توجه اساسی آموزگاران ژاپنی به استقلال و خودکفایی بچه هاست و اینکه ضوابط و قواعد را بی هیچ تحمیل و زوری به بچه ها عرضه کنند. در جلسات کوتاهی که روزی یک یا دو بار برگزار می شود و یا جلسات طولانی تر هفتگی، بچه ها غالبا از آرزوهایی که برای کلاس خود دارند صحبت می کنند ، این که محیطی دوستانه داشته باشند ، بچه های شادی باشند ، رعایت یکدیگر را بکنند . یکدیگر را منتظر نگذارند و کار تمیز کردن را به گردن دیگری نیندازند. آن ها راجع به مشکلات و مسائلی که از طرف شاگردان و معلم مطرح می شود گفت و گو می کنند و نظرات خود را نیز در این گونه موارد، بدون ذکر نام به صندوق پیشنهادها می اندازند.

نیمرخ کمرنگ آموزگاران در نقش مدیر

بچه ها در مدرسه بیش از نیم ساعت از طرف معلم یا هر فرد دیگری که به طور رسمی مسئول آن هاست ، تنها گذاشته می شوند تا خودشان به حل و بحث مسائل ریاضی شان بپردازند ، بعد از این مدت معلم وارد کلاس می شود و درس را آغاز می کند. در زمانی که معلمی غیبت می کند آموزگاران دیگر گهگاه سری به کلاس می زنند و به بچه ها تکلیف می دهند زیرا آموزگار جایگزین وجود ندارد.

پرسش و توضیح، نه دستور در مدارس ژاپنی

آموزگاران ژاپنی در مواجهه با دانش آموزان روش سهل گیرانه دارند و در صورت مشاهده رفتار نا خوشایند بیش از آنکه آنها را منع کنند یا دستوری بدهند از علت رفتارشان سوال می کنند. آنچه می توان در انتهای این مطلب نتیجه گرفت این است که رفتار خوب بچه های ژاپنی به خاطر جایزه و تنبیهات مدرسه نیست بلکه آنها ذاتا به مقررات و ارزش های مدرسه توجه دارند و به آن اهمیت می دهند.

شما می توانید به خلاصه هایی از کتاب آموزش قلب‌ها و اندیشه ها در اینجا دسترسی داشته باشید.